Dyżurny ruchu organizuje pracę stacji kolejowej, nadzoruje bezpieczne prowadzenie ruchu pociągów na szlakach kolejowych, czynności związane z manewrowaniem pociągami i pracowników pełniących służbę. Na małych stacjach pracuje jeden dyżurny ruchu, natomiast na dużych stacjach ruch pociągów nadzoruje i kilku dyżurnych. Każdy z nich ma ściśle określony rejon pracy i obowiązki dokładnie określone regulaminem . Nadzór nad całością pracy stacji sprawuje wtedy dysponujący dyżurny ruchu, mając do pomocy dyżurnych ruchu na peronach i dyżurnego ruchu odpowiedzialnego za manewry na stacji i ruch towarowy.

Podstawowym zadaniem dysponującego dyżurnego ruchu jest przygotowanie przejazdu pociągu przez stację. W tym celu wyświetla semafor wjazdowy, a następnie semafor wyjazdowy. Dla wyświetlenia na semaforze sygnału “wolna droga” dyżurny ruchu zamawia ustawienia odpowiednich rozjazdów u nastawniczych, obsługuje blokadę stacyjną i plan świetlny stacji. Znajomość obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym różnych typów, dyżurny nabywa w trakcie nauki w technikum kolejowym, a potem w trakcie praktyki i pracy zawodowej. Informacje o pociągach otrzymuje telefonicznie z sąsiedniej stacji, zapisując w dzienniku ruchu godziny przyjazdów i odjazdów. Przed wyprawieniem pociągu na trasę, dyżurny powiadamia telefonicznie o tym fakcie następne stacje.

W czasie pełnienia służby dyżurny ruchu na zmianę: obsługuje środki łączności i urządzenia sterowania ruchem kolejowym, prowadzi zapisy w dokumentacji i podchodzi do okien obserwując przejeżdżające pociągi, sprawdzając czy nie ma przeszkód do jazdy i podaje sygnały ręczne.

Dyżurny ruchu musi znać doskonale przepisy kolejowe i umieć zastosować je w różnych sytuacjach. Szczególną odpowiedzialność za bezpieczeństwo podróżnych i współpracowników ponosi dyżurny ruchu prowadząc ruch kolejowy w czasie awarii torów lub urządzeń sterowania ruchem. Na stacjach o dużym ruchu pociągów pasażerskich na peronach znajdują się posterunki dyżurnych ruchu. Dyżurny peronowy sprawdza czy tor na wjazd pociągu jest wolny i daje zgodę na wjazd dyżurnemu ruchu dysponującemu naciskając guzik w blokadzie, następnie obserwuje wjazd pociągu, ruch podróżnych na peronie podczas postoju i po zamknięciu wszystkich drzwi w pociągu daje sygnał kierownikowi pociągu do odjazdu tzw. “lizakiem” oraz obserwuje pociąg do czasu wyjazdu z peronu. Dyżurny peronowy nadzoruje zestawienie pociągów pasażerskich rozpoczynających bieg na stacji oraz nadzoruje wystawianie i włączanie wagonów do pociągów przelotowych wydając polecenia manewrowym.

Dyżurny peronowy udziela informacji podróżnym, wypisuje rozkazy, obsługuje telefony i radiotelefony a wykonywane czynności rejestruje w dokumentacji.

Praca dyżurnych ruchu ma zapewnić zgodnie z rozkładem jazdy prowadzenie ruchu pociągów pasażerskich i towarowych .