Przewodnik turystyczny jest osobą, która zapoznaje uczestników imprezy turystycznej z krajem, regionem, miastem lub obiektem, które chcą poznać. Do jego głównych zadań należy zawodowe oprowadzanie wycieczek i udzielanie fachowej informacji o kraju, odwiedzanych miejscowościach, obszarach i obiektach turystycznych. Przewodnik przybliża turystom bogactwo kulturalne państwa, jego zabytki czy pomniki, przestrzega zasad kultury turystycznej i chroni przyrodę.

Podczas oprowadzania, przewodnik sprawuje opiekę nad turystami, dba o ich bezpieczeństwo, a w razie potrzeby udziela im pierwszej pomocy.

W zależności od charakteru i miejsca imprezy turystycznej można wyróżnić kilka rodzajów przewodników. Jednym z nich jest przewodnik terenowy, który prowadzi uczestników imprezy określoną w programie trasą (autokarową, pieszą, rowerową). Jego zadaniem jest przekazywanie informacji o historii, kulturze, geografii, gospodarce danego kraju, jak również rozbudzenie wśród uczestników imprezy chęci do uprawiania turystyki i krajoznawstwa.

Przewodnik terenowy łączy funkcje przewodnika miejskiego, górskiego i muzealnego w zależności od trasy imprezy.

Przewodnik górski (tatrzański, sudecki, beskidzki) z kolei prowadzi turystów wyznaczonym szlakiem do celu wyprawy, zapoznaje turystów z walorami regionu i ciekawszymi okazami przyrody na trasie, np. drzewami, skałami i całym pięknem natury, dostosowując jednocześnie trasę do możliwości i ekwipunku turystów. Jego zadaniem jest instruowanie turystów o sposobach posługiwania się sprzętem i zachowania się w górach, jak i dbanie o ich bezpieczeństwo.

Inne zadania stoją przed przewodnikiem miejskim. Jego rola sprowadza się do przedstawienia miasta i poszczególnych jego obiektów w sposób, który umożliwi turystom zachowanie w pamięci nie tylko jego obrazu, ale i wiedzy na jego temat. Przewodnik miejski wiąże informacje o mieście z historią, kulturą i geografią całego kraju, ukazuje także powiązania historyczne i kulturalne z historią i kulturą Europy.

Przewodnik miejski musi wykazać się znajomością historii swojego kraju, historii powszechnej (konieczne przy oprowadzaniu turystów zagranicznych), jak również znajomością poszczególnych obiektów architektonicznych (domów, pomników, pałaców, kościołów itd.).

Zadania przewodnika muzealnego to przede wszystkim przedstawienie ekspozycji muzealnej, dzieł człowieka – wytworów jego myśli, wyobraźni, rąk. Przewodnik muzealny musi dobierać odpowiednie słowa, aby informacje, które przekazuje, były przystępne dla słuchaczy, tzn. grupie wykształconej musi przedstawić nie tylko sam eksponat, ale omówić też całość zjawisk i kierunków myślenia, scharakteryzować epokę, często ze szczegółami. Wobec grupy dzieci wiele szczegółów zostanie ominiętych, a przewodnik będzie musiał posługiwać się językiem prostym, nie używając słownictwa naukowego.

Wśród przewodników można wyróżnić także przewodnika zakładowego, który zajmuje się całościowym przedstawieniem zakładu i charakterystyką produkcji zakładu. Do jego zadań należy zapoznanie gości z poziomem techniki i technologii produkcji, wskazanie miejsca zakładu w gospodarce regionu czy kraju, jak również promocja zakładu i jego produktów.