Ostatnia aktualizacja - 09.2009

Policjant to funkcjonariusz państwowy zatrudniony w policji, umundurowanej i uzbrojonej formacji służącej społeczeństwu i przeznaczonej do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Do podstawowych zadań policji należy:

1.Ochrona życia i zdrowia obywateli przed bezprawnymi zamachami na te dobra.

2.Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym również zapewnienie spokoju w miejscach publicznych, w środkach komunikacji publicznej w ruchu drogowym, i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania.

3.Inicjowanie i organizowanie działań, mających na celu zapobieganie popełnieniu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z instytucjami państwowymi, samorządowymi i społecznymi.

4.Wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie sprawców tych czynów.

5.Kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych.

6.Ponadto Policja realizuje polecenia sądu, prokuratury, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego.

7.Współdziałanie z Policjami innych państw.

Zadania policjanta są różne i zależą od pełnionej przez niego funkcji i miejsca zajmowanego w hierarchii organizacyjnej. Policjantem jest zarówno pracownik liniowy, czyli ten, który ma bezpośrednio do czynienia z przestępcami, jak i technik, analityk czy specjalista informatyk. Wszystkich łączy działanie o podobnym charakterze, czyli zapobieganie i walka z przestępczością oraz ochrona tzw. porządku publicznego. Policja wykonuje też czynności na polecenie sądu, prokuratury, organów administracji publicznej i samorządu terytorialnego. W toku wykonywanych czynności służbowych policjanci mają obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka.

W policji występują trzy rodzaje służb, tj. służba kryminalna, obejmująca piony: operacyjno -rozpoznawczy, dochodzeniowo śledczy, techniki kryminalistycznej i techniki operacyjnej; służba prewencji (w tym ruchu drogowego) oraz służba logistyczna zapewniająca środki do realizacji zadań służbom kryminalnej i prewencji (zaopatrzenie, łączność, kadry, finanse itp.).

Policjanci pionu kryminalno-dochodzeniowego zajmują się zbieraniem dowodów działalności przestępczej oraz wykonują czynności administracyjno-prawne związane z przygotowaniem procesu karno-sądowego, i wtedy współpracują z prokuraturą. Większość uzyskiwanych przez nich informacji jest tajna, co zobowiązuje ich do daleko posuniętej dyskrecji i ostrożności w ujawnianiu zgromadzonych danych. Charakter pracy wymaga gruntownej znajomości prawa cywilnego i karnego, a także pewnej biegłości w wykonywaniu czynności urzędniczych.

Pion prewencji obejmuje dzielnicowych utrzymujących kontakt ze społecznością lokalną, policjantów ruchu drogowego dbających o ład i bezpieczeństwo na drodze, oddziały prewencji patrolujące wyznaczone rejony miasta, a także specjalistów–policjantów dyżurnych przyjmujących zgłoszenia spraw wymagających interwencji policji i przekazujących zlecenia patrolom i wyspecjalizowanym oddziałom prewencji. Patrole piesze i załogi radiowozów patrolują poszczególne rejony miasta nie dopuszczając do zakłóceń ładu i porządku publicznego, zatrzymują sprawców wykroczeń i przestępstw na gorącym uczynku, zabezpieczają miejsca, w których dokonano przestępstwa, a także odpowiadają za ochronę imprez masowych takich jak: mecze, festyny itp. Patrole prewencji utrzymują stałą radiotelefoniczną łączność ze swoją jednostką. Kontaktują się głównie z policjantami dyżurnymi, którzy przekazują im informacje o sytuacjach wymagających natychmiastowej interwencji. W pionie prewencji pracują także funkcjonariusze ruchu drogowego, którzy reagują na wykroczenia drogowe, legitymują kierowców i udzielają im poleceń, co do sposobu użytkowania drogi i pojazdu, sprawdzają stan techniczny, wyposażenie i masę pojazdu, kontrolują trzeźwość kierowców, udzielają pierwszej pomocy ofiarom wypadków. Policjanci pionu prewencji także organizują i przeprowadzają pogadanki, pikniki i imprezy dla dzieci, młodzieży i dorosłych.

Pion specjalistyczny obejmuje specjalistów różnych dziedzin wspomagających działalność pozostałych pionów policji. Do pionu specjalistycznego należą miedzy innymi: oddziały antyterrorystyczne, saperzy, informatycy, technicy łączności, eksperci w dziedzinie szczegółowych zagadnień kryminalistyki. Specjaliści wzywani są w sytuacjach wymagających działań, których wykonanie przekracza kompetencje i kwalifikacje policjantów znajdujących się na miejscu zdarzenia.

Często funkcjonariusze poszczególnych pionów współpracują ze sobą, np. w sytuacji pościgu, gdy zadanie wymaga współdziałania patroli prewencji, policjantów ruchu drogowego i policjantów pionu kryminalnego.

Każdy policjant wyposażony jest w broń, pałkę, kajdanki, ręczny miotacz gazu, a także w zależności od realizowanego zadania korzysta ze specjalistycznego sprzętu np. zestawu do zabezpieczenia śladów, radaru czy alkomatu.

Służba Logistyczna zajmuje się wspomaganiem Policji w zakresie: gospodarki finansowej, zaopatrzenia, gospodarki transportowej, zamówień publicznych, zarządzania i obsługi posiadanych nieruchomości, działalności telekomunikacyjnej, zapewnienia profilaktycznej opieki zdrowotnej pracowników policji, pozyskiwania i wykorzystywania środków z funduszy pomocniczych, naboru i kierowania na szkolenia osób starających się o przyjęcie w szeregi policji oraz policjantów.

Zadania i czynności wykonywane przez funkcjonariuszy policji regulowane są Ustawą o Policji, a także rozporządzeniami Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rady Ministrów.