Ostatnia aktualizacja - 09.2009

ZADANIA I CZYNNOŚCI ROBOCZE

Specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy koordynuje, nadzoruje i organizuje całokształt działań związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy w zakładzie. Specjalista bhp może być zatrudniony na samodzielnym stanowisku w przedsiębiorstwie lub jako równorzędny pracownik sekcji bhp, a także na stanowisku kierowniczym, odpowiadają za pracę podległych mu inspektorów i innych specjalistów. Specjalista bhp może też świadczyć usługi w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracodawcy w ramach własnej działalności gospodarczej.

Podstawowym zadaniem zawodowym specjalisty bhp jest nadzór nad stanem bezpieczeństwa pracy, którego celem jest ograniczenie wypadków przy pracy oraz zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Główne zadania zawodowe specjalisty bhp związane z nadzorem sprowadzają się do przeprowadzania kontroli warunków pracy w zakresie przestrzegania przepisów i zasad bhp, udziału w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, sporządzania ocen i analizy oraz informowania pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych. Ocena ryzyka zawodowego jest zadaniem na rzecz profilaktyki, na które składa się szereg czynności szczegółowych. Polega ona na identyfikacji i scharakteryzowaniu zagrożeń, wyborze odpowiedniej metody oceny (w zależności od koniecznego poziomu szczegółowości analiz możliwych zagrożeń, np. czynników biologicznych, fizycznych i chemicznych), dokonaniu procesu oceny zgodnie z zasadami, aż po informowanie pracodawcy i pracowników o wynikach oceny. Ponadto, w ramach swoich obowiązków zawodowych, specjalista bhp doradza pracodawcy w zakresie organizacji i metod pracy na stanowiskach, na których występują czynniki niebezpieczne i szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe. Do jego zadań należy wówczas dobór najwłaściwszych środków ochrony indywidualnej i zbiorowej przed tymi czynnikami, jak również przedstawianie wniosków dotyczących wymagań ergonomii na stanowiskach pracy, czy propozycji zmian technologicznych. Specjalista bhp sporządza co najmniej raz w roku raporty będące podsumowaniem stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie, zawierające propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych wpływających na polepszenie warunków pracy. Uczestniczy również w opracowywaniu i uzgadnianiu z kierownictwem zakładu i społecznym inspektorem pracy, planów modernizacji zakładu i poprawy warunków pracy. Zadaniem specjalisty bhp jest także opiniowanie i ocena projektów racjonalizatorskich dotyczących m.in. wprowadzenia nowoczesnej technologii, jak również udział w odbiorach nowobudowanych lub przebudowywanych obiektów, odbiorach prac remontowo-budowlanych i urządzeń produkcyjnych mających wpływ na warunki bhp.

Specjalista bhp bierze również udział w tworzeniu regulaminów, procedur i instrukcji ogólnych dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, wynikających z systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy w firmie oraz opiniuje instrukcje bhp tworzone dla poszczególnych stanowisk pracy przez kierowników działów. Ponadto, jako osoba kierująca działem bhp, jest odpowiedzialny za właściwe prowadzenie rejestrów, kompletowanie i przechowywanie dokumentów dotyczących wypadków przy pracy, stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby, jak również prawidłowe ewidencjonowanie i przechowywanie wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Kolejnym zadaniem specjalisty jest współpraca z organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz laboratoriami w zakresie odpowiedniej częstotliwości wykonywania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych. Współpracuje on również z innymi organami nadzoru nad warunkami pracy, tj. Państwową Inspekcją Pracy, Urzędem Dozoru Technicznego, udzielając wyjaśnień podczas kontroli i nadzorując terminową realizację przedsięwzięć, wynikających z wydanych nakazów i decyzji.

Ważny obszar działań specjalisty bhp związany jest z analizą wypadków przy pracy. Specjalista bhp może osobiście uczestniczyć w ustalaniu przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy (także jako specjalista z zewnątrz), albo weryfikować ustalenia zespołów powypadkowych, w skład których wchodzi podległy mu pracownik służby bhp. Dochodzenie powypadkowe uzależnione jest od rodzaju wypadku, jego prawnej kwalifikacji i wiąże się m.in. z zabezpieczeniem miejsca zdarzenia, sporządzeniem opisu, badaniem miejsca i okoliczności wypadku, uzyskaniem wyjaśnień od poszkodowanego i świadków wypadku oraz sporządzeniem dokumentacji powypadkowej.

Innym ważnym zadaniem specjalisty bhp jest organizowanie szkoleń w dziedzinie bhp oraz zapewnienie właściwej adaptacji zawodowej nowozatrudnionych pracowników. Specjalista bhp, jako pracownik służby bhp w zakładzie pracy, prowadzi szkolenia wstępne ogólne dla nowozatrudnionych pracowników, a także może uczestniczyć w ustalaniu programów szkoleń okresowych, zatwierdzanych przez pracodawcę oraz proponować udział innych podmiotów: specjalistów z zakresu prawa pracy, inspektorów środowiskowych, inspektora pożarnictwa itp.

Specjalista bhp spoza firmy może organizować i przeprowadzać szkolenia na zlecenie pracodawcy jako firma szkoleniowa (jeśli posiada uprawnienia jako jednostka organizacyjna do prowadzenia działalności szkoleniowej w dziedzinie bhp na podstawie przepisów o systemie oświaty). Jeśli nie prowadzi własnej firmy szkoleniowej może być wykładowcą, bez konieczności posiadania uprawnień dydaktycznych, ale zorientowanym w nowoczesnych metodach szkolenia dorosłych w zakresie bhp.