Głównym celem pracy kartografa jest sporządzanie graficznego i opisowego projektu map oraz przygotowanie ich do druku. Mapy te (lub plany) mogą być przeznaczone zarówno dla specjalistów, jak i do ogólnego użytku.

W zawodzie kartografa istnieje specjalizacja. Tworzeniem jednej mapy zajmuje się kilka osób w zależności od etapu pracy.

Większość firm i przedsiębiorstw kartograficznych wykonuje swoją pracę na specjalne zamówienia, np. sporządzają plany miast na życzenie organów administracyjnych (Rady Miasta). Zamawiający musi dokładnie określić przeznaczenie mapy, a więc sprecyzować, komu ma ona służyć (np. plan miasta - ogółowi społeczeństwa; rozmieszczenie bogactw i minerałów - geologom). W zależności od tych uwarunkowań kartograf dobiera odpowiednie parametry mapy, tzn. skalę, zasięg i treść opracowania. Jest to najbardziej twórczy etap pracy: w umyśle kartografa powstaje ogólny zarys opracowywanej mapy. Musi się on zastanowić nad sposobem pokazania treści, określić,co jest najważniejsze, a co można pominąć (np. w mapie samochodowej uwypuklić drogi, a pominąć złoża bogactw naturalnych).

Przystępując do opracowywania pierworysu redakcyjnego korzysta z istniejących już map, szukając inspiracji dla swojego zadania. Na specjalnej przezroczystej folii kreślarskiej, używając typowych przyborów kreślarskich rysuje daną mapę. Kartograf opracowuje na każdym etapie tylko jedną mapę, ponieważ każdy pierworys mapy to kilka lub kilkanaście arkuszy folii, każda rozrysowana innym kolorem (w zależności od ilości barw i odcieni, które ma zawierać mapa). W zależności od potrzeb kartograf może używać folii i przyrządów kreślarskich (np. rapidografów) lub specjalnych materiałów rytowniczych i grafitowych rylców o różnej wielkości. Ten etap pracy odbywa się zwykle na podświetlanych stołach, gdzie można rozłożyć duże arkusze folii i map często nakładanych na siebie.

Oprócz przygotowania folii i innych materiałów do druku, zadaniem kartografa jest sporządzenie makiety nazewniczej mapy, legendy, rozmieszczenia znaków.

Nad każdą mapą przez wszystkie etapy pracy, od momentu otrzymania zlecenia aż do wykonania, czuwa redaktor mapy. On sporządza pierworys oraz kontroluje pracę pozostałych osób (rysowników i rytowników). W przyszłości redaktor będzie opracowywał całą mapę samodzielnie przy pomocy nowoczesnych komputerów, z pominięciem pracy rysowników.

Praca kartografa jest bardzo żmudnym zajęciem, opracowanie jednego planu miasta trwa ok. 6 miesięcy.